Z flisacką tratwą w roli głównej

Retman Łabęcki zbudował w życiu około 40 tratw. Drewno, często świerkowe, musi mieć właściwą wyporność, dlatego powinno być w odpowiednim czasie ścięte. Bale zrzuca się na wodę i tam zbija w tzw. tafle. W jednej jest głowa (czoło) tratwy, w innej – col, czyli tył. Pomiędzy nimi znajdują się tafle pośrednie. Wszystkie na koniec są ze sobą łączone. Na taflach ustawia się budy i domek retmana (retmankę). Na przedzie tratwy mocowane jest długie wiosło, czyli drygawka.

– Ma ona 10-12 m długości i służy do sterowania – wyjaśniał retman. – Do zatrzymywania i zmiany kierunku są natomiast wykorzystywane skrzynie i tzw. śryki, czyli zaostrzone drągi.

Drugie wiosło umieszczane jest z tyłu. Na tratwie znajduje się też palenisko i wiwatówka, czyli działko uruchamiane podczas parady jednostek na zakończenie Flisu. Sama tratwa co roku kończy żywot w szczecińskim porcie, gdzie zostaje rozebrana i przekazana nabywcy drewnianych bali.

Finał w Szczecinie

Flis był w tym roku witany 14 lip- ca z pokładu „Nawigatora XXI”, statku Akademii Morskiej w Szczecinie, cumującego przy Bulwarze Chrobrego. Wśród gości była przedstawicielka Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

– Idea Flisu Odrzańskiego jest od wielu lat bliska ministerstwu – podkreśliła Monika Niemiec-Butryn, dyrektor Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej w MGMiŻŚ. Po- dziękowała organizatorom wyprawy za „promowanie idei żeglugi i w ogóle bycia nad rzeką”.

– Bo rzeka to nie tylko żegluga i my w ministerstwie, które teraz ma całą wodę – i słoną, i słodką, gospodarkę wodną i żeglugę śródlądową – zaczynamy też patrzeć na rzekę należycie, też z poszanowaniem jej piękna i z poszanowaniem środowiska – dodała dyrektor Niemiec-Butryn. – I tak chcemy do tego podchodzić, chcemy pytać, jak państwo na tę rzekę patrzycie, jaką ją chcecie mieć, tak żeby była nie tylko żeglowna, ale również przyjazna dla mieszkańców, dla tych, którzy patrzą na nią z trochę innej perspektywy.

Do podziękowań dołączył Krzysztof Soska, wiceprezydent Szczecina, który m.in. zwrócił uwagę na wartość ekonomiczną rzeki.

– Zdajemy sobie wszyscy sprawę, jak ogromne inwestycje przed nami, aby żeglowność Odry poprawić, ale to są także ogromne, długofalowe korzyści dla państwa – zaznaczył K. Soska.

Jak dodał, trudno sobie bez tego wyobrazić rozwój zespołu portów Szczecin i Świnoujście.

– Nas samorządowców nie trzeba przekonywać do tego, że Odra to wartość dodana – stwierdził Marek Cebula, prezes Stowarzyszenia na rzecz Miast i Gmin Nadodrzańskich, które współorganizowało wyprawę z Zarzą- dem Głównym Ligi Morskiej i Rzecznej oraz urzędami marszałkowskimi województw nadodrzańskich. – Widzimy, jak jej wizerunek się zmienił. Pewnie tej zmiany by nie było, gdyby nie entuzjaści, flisacy, którzy płyną z przesłaniem: „Budujcie nad rzeką Odrą, wykorzystujcie ją”. Myślę, że musi wyrosnąć też nowe pokolenie entuzjastów Odry, którzy zrozumieją, że w małych miejscowościach może być ona osią rozwoju. My to zrozumieliśmy. W województwie lubuskim, na 220-kilometrowym odcinku Odry, właściwie od Głogowa, czyli zahaczając o dolnośląskie, powstało 16 miejsc, w których można się zatrzymać. To są przystanie, porty, mariny. Odra zaczyna dzisiaj oddawać to, co my włożyliśmy w nią. A włożyliśmy własny entuzjazm i zapał do tego, by była rzeką przyszłości.

Krzysztof Żarna, dyrektor Wydziału Współpracy Terytorialnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, a jednocześnie główny koordynator Flisu, podkreślił, że wielkim przesłaniem tego wydarzenia jest współpraca.

Z kolei koordynator z województwa lubuskiego, Krzysztof Mężyński, zwrócił uwagę na „dramatyczną sprawę z poziomem wody w rzece.

– Nas by tu było dużo więcej, gdyby ta woda była trochę wyższa – mówił K. Mężyński. – Wiele jednostek chciało płynąć, ale nie mogło. Myślę, że w przyszłym roku będzie lepiej.

Dodał, że we wszystkich miejscowościach, do których dociera Flis, jego uczestnicy są serdecznie witani przez mieszkańców. Tam, gdzie nie ma przystani, słychać prośby o pomoc w ich utworzeniu.

Wiceprezes Zarządu Głównego LMiR Elżbieta Marszałek – inicjatorka, organizatorka i niestrudzona uczestniczka corocznych wypraw po Odrze – przypomniała, że Flisowi patronuje minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Marek Gróbarczyk i dziękowała za tę opiekę.

– Chciałabym też w szczególny sposób podziękować wszystkim służbom, które się opiekują Flisem, kiedy płynie – powiedziała E. Marszałek. – W Regionalnych Zarządach Gospodarki Wodnej, gliwickim, śląskim, wrocławskim i szczecińskim są wspaniali stratedzy, którzy potrafią nami kierować, podpowiadają, co mamy zrobić, żeby pokonać najtrudniejsze odcinki, wtedy, kiedy woda jest wysoka i kiedy jest niska. Ten rok był wyjątkowo trudny, jednak pracownicy RZGW po mistrzowsku przeprowadzili nas przez odcinki mielizn na Odrze.